ท่านชอบพุทธศาสนาในเหลี่ยมไหน

พุทธทาสภิกขุ.  (ม.ป.ป) คู่มือมนุษย์.  กรุงเทพฯ : ธรรมสภา. หน้า 1-22

“ท่านชอบพุทธศาสนาในเหลี่ยมไหน”

        หนังสือทุกเล่มในปัจจุบันที่กล่าวถึงการเกิดขึ้นของศาสนา จะเห็นว่าเขาเขียนไว้เหมือนกัน คือคนป่าดั้งเดิมมีความกลัวเป็นพื้นฐาน จึงสรุปว่าศาสนาเกิดมาในโลกด้วยอำนาจแห่งความกลัว  ความกลัวของคนรุ่นใหม่กลัวความเกิด แก่ เจ็บ ตาย กลัวความโลภ โกรธ หลง ชนิดที่วัตถุภายนอกช่วยอะไรไม่ได้ ที่สุดแห่งศาสนา คือปัญญา ในที่สุดก็สามารถหาวิธีชนะความกลัวเหล่านั้นได้  พระพุทธศาสนาไม่ประสงค์การคาดคะเน  แต่จะทำอะไรไปด้วยปัญญาของตัวเอง คือต้องฟังและพิจารณาจนเข้าใจจริงจึงเชื่อ  และพยายามทำให้ปรากฏผลด้วยตนเอง  พุทธศาสนาเนื้องอก คือการเกิดขึ้นของนิกายต่างๆ จนแถบจะเรียกชื่อไม่ถูก ถือเป็นเนื้อร้ายที่งอกขึ้นปิดบังห่อหุ้มเนื้อดี หรือแก่นแท้ของพุทธศาสนาให้ค่อยๆ ลบเลือนไป  จนกระทั้งกลายเป็นนิกายตันตระ ที่เนื่องด้วยกามารมณ์ จำเป็นที่ต้องแยกแยะให้ออกอะไรพุทธแท้จะได้ไม่ถือแต่เปลือกที่ติดอยู่แค่พิธีรีตอง ที่มุ่งปฏิบัติผิดไปจากจุดมุ่งหมายเดิม  ถ้ามองในแง่ศีลธรรม  พุทธศาสนาเป็นศาสนาแห่งศีลธรรม  เพราะมีการกล่าวถึงบาปบุญ  ดีชั่ว  ความกตัญญูกตเวที  ความสามัคคี ความเปิดเผยตัวตน  ในแง่ที่สูงขึ้นไปเป็นสัจจธรรม (Truth) ที่กล่าวถึงความจริงที่ลึกซึ้งซ้อนเร้นที่คนสามัญจะเห็นได้ คือความว่างเปล่าของสัพพสิ่งทั้งปวง (สุญญตา)  ส่วนในฐานะที่เป็นศาสนา (Religion) ได้แก่ศีล สมาธิ  ปัญญา และผลที่เกิดจากจากการปฏิบัติคือความหลุดพ้น คือถ้าใครปฏิบัติตามอย่างจริงจังก็สามารถหลุดพ้นได้จริง