ประยงค์ แสนบุราณ. (2548). ปรัชญาตะวันตกสมัยใหม่.
พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์. หน้า. 116-118
“ลัทธิจิตนิยม
(Idealism)”
เฮเกล
นักปรัชญาชาวเยอรมันถือเป็นตัวแทนของนักปรัชญาลัทธิจิตนิยมได้ทั้งหมด
จิตนิยมของเฮเกลคล้ายญาณวิทยาเพราะใช้ตรรกวิทยานิรนัย
คือการค้นหาเหตุผลในรูแบบการค้นหาความรู้
และปฏิบัติตรรกวิทยาอุปนัยของลัทธิประจักษ์นิยม
ที่เชื่อถือสิ่งที่ตนได้พบได้เห็น
แต่ความจริงบางอย่างประจักษ์นิยมไม่สามารถเข้าถึงได้
ถ้าพิจารณาดูแล้วลัทธินี้มีความสอดคล้องกับพุทธศาสนาทีเดียว เพราะเฮเกลได้ค้นพบความจริงบางอย่างจนเชื่อได้ว่าจริง จึงได้เขียนหนังสือ “ปรากฏการของจิต”
มีคำพูดอันเป็นอมตะของเฮเกล คือ “ความจริงแท้เป็นสิ่งที่รู้ได้ด้วยเหตุผล
และสิ่งที่รู้ได้ด้วยเหตุผลคือความจริงแท้”
เอกภพทั้งหมดเป็นสิ่งที่เกี่ยวข้องกันซึ่งจะประกอบด้วยจิต คนจะเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งและเกี่ยวพันกับส่วนอื่นๆ
และทุกส่วน
ดังนั้นทุกสิ่งจึงรู้ได้ด้วยเหตุผล
ใครอยากจะพบความจริงต้องใช้หลัก
ปฏิพัฒนาการ (Principle of Idealectic) คือ สภาพพื้นฐาน (Thesis) สภาพขัดแย้ง (Antithesis) และสภาพปรองดอง (Synthesis) ทั้ง 3 ระยะนี้
เมื่อเกิดสภาพปรองดองเมื่อใดก็หมายความว่าถึงความก้าวหน้าสูงกว่าสภาพพื้นฐานเดิม เป็นความก้าวหน้าหนึ่งของพัฒนาการสภาพปรองดองนั้นจะกลายเป็นสภาพพื้นฐานอีกเมื่อผ่านไป
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น